Temel düzeyde satranç sözlüğünü sizlerle paylaşıyoruz ancak daha detaylı bir sözlük ileride yayınlanıyor olacak. Yine de anlamını bilmediğiniz, bulamadığınız bir terim olduğunda bana yazabilirsiniz. Naçizane yardımcı olmayı isterim.
Adjournment: Belirlenen süre içerisinde oyunun bitmemesi üzerine ertelenmesidir.
Açık Hatlar: Satranç tahtasında piyonların olmadığı sütunlara açık hatlar adı verilir.
Ağır parti: Satranç oyununda bir saatte en çok 23 hamlenin yapıldığı oyunlara denir.
Ağır Taş: Satrançta vezir ve kale taşlarına ağır taş denir.
Ayrık Piyon: Bitişik dikeylerde aynı renkte piyon olmamasıdır.
Bingeç Piyon: Bir tarafın aynı dikeyde iki piyona sahip olması durumuna denir.
Bloke Etme: Savunmada önemli bir taşı etkisiz kılmak ve bir taşın hareket kapasitesini azaltmak için yapılan atağa denir.
Çatal: Rakip taşın birden çok taşı istemesi durumuna denir.
Çifte Şah: Satrançta iki ayrı taşın eş zamanlı olarak rakip şahı istemesi durumuna denir.
Çifte tehdit: Oyunculardan birinin hamle yaparak iki ayrı taşı istemesi durumuna denir.
Değirmen: İki taşın birden sırayla rakip şahı tehdit ederken açarak şah tehdidinin yapılmasıdır.
Diyagram: Satrançta konumları gösteren şekilleri ifade eder.
Dikey: Satranç tahtasının dikey olarak sekize bölünmesiyle ortaya çıkan tüm bölümlere verilen isimdir.
Diyagonal: Piyonlardan arınmış olan çapraz karelere verilen isimdir.
ELO: Satranç oyuncusunun oyun gücünün uluslararası düzeyde sayısal olarak belirlenmesi durumuna denir.
Feda: Daha iyi bir konum için oyuncunun bir taşını rakibine verilmesi durumuna denir.
FIDE: Uluslararası Satranç Federasyonu kısaltmasıdır.
Franchetto: Satrançta fillerin g2, g7, b2 ve b7 karelerinden gelişen oyunlarına verilen genel isimdir.
Gambit: Satrançta piyon feda edilerek yapılan açılışlara gambit adı verilir.
Geçerken Alma: İki kare ilerleyen piyonun sanki bir kare ilerlemiş de rakip piyonun çaprazına gelmiş gibi kabul edilerek taş alınması durumudur.
Geçer Piyon: Önünde rakip piyon olmayan ve son yataya ulaşan piyona denir.
Geri Kalmış Piyon: Oyunun ilerleyen bölümlerinde dahi diğer piyonlara oranla geride kalmış piyona denir.
Giyotin: Hızlı oyun bitişine verilen isimdir.
Güzellik Ödülü: Yaratıcılık barındıran ve artistik özelliği olan oyunlara verilen ödüllerdir.
Grand Master: Satrançta belirli normları elde etmiş büyük ustalara verilen unvandır.
Hafif Taş: Fil ve at taşları hafif taş olarak adlandırılır.
Hat: Satranç tahtasındaki taşların geliş gidiş yoludur.
Hat Açma: Satranç oyununda yatay dikey ve diyagonal hatların açılmasıyla yapılan atak çeşidine verilen isimdir.
Hava Deliği: Rok yapmış şahın güvenliği amacıyla önündeki piyonlardan birinin sürülerek gerektiğinde şahın kaçabileceği bir kare oluşturmasına denir.
Hızlı Satranç: Sporculara yalnızca 15’er – 60’şar dakika verilerek oynanan oyunlara denir.
Kombinezon: Satrançta konumlardan faydalanarak taktik hamle ve taktik atakların kullanıldığı saldırı biçimine verilen isimdir.
Körleme Satranç: Tahtaya bakmadan oynanan satranç türüdür.
Majorite Atak: Şah ve vezir kanatlarından birinde piyon sayısı fazla olan tarafın, piyon sayısı az olan tarafa saldırması durumudur.
Merkez Kareler: Satranç tahtasının ortasında yer alan d4, d5, e4, e5 karelerine merkez kareler adı verilir.
Minorite Atak: Şah, vezir kanatlarının birinde piyon sayısı az olan tarafın, piyon sayısı fazla olan tarafa saldırması durumuna denir.
Notasyon: Satranç oyununda, hamlelerin belirli kurallara uygun olarak sembol, rakam ve harf kullanarak yazılmasına notasyon denir.
Opozisyon : Şahların aralarında 1-3-5 kare olacak şekilde aynı satırda, aynı sütunda, aynı diyagonalde durmasına opozisyon denir.
Örtü : Bir tehdit ile karşı karşıya kalındığında buna engel olan taşın konumuna denir.
Pat : Şahın tehdit altında olmadığı, ancak kurallara uygun hamlenin yapılamadığı beraberlik konumlarından biridir.
Piyon Terfi : Son yataya ulaşan piyonun daha güçlü bir taşa dönüşerek hareket edebilmesidir.
Rok : Şahın güvenliğini ve kalenin oyuna girmesini sağlamak için yapılan hamlelere denir.
Satranç Körlüğü : Çok açık bir tehdidi ya da çok net bir kazancı görememe durumudur.
Saptırma : Savunmada önemli görevi olan bir taşın konumunu değiştirmeye yönelik taktik atak çeşididir.
Simultane : Bir oyuncunun aynı anda birden fazla oyuncuyla oynamasıdır.
Şah Çekmek : Bir taşın rakip şahı istemesidir.
Şah Kanadı : Satranç tahtasında oyuncunun sağ tarafında bulunan taraf .
Taktik Konum : Taktik atak durumuna zemin oluşturan pozisyonlara taktik konum denir.
Taş Kudurması : Sürekli taş çekebilen vezir kaleye özgü pat kombinezonlarından biridir.-
Taşların Uyumu : Taşların birlikte hareket edebilmesidir.
Tempo : Taşları en uygun konumlara yerleştirmek için yapılan hamle sayısına denir.
Tuzak : Rakip taşların konumundan yararlanıp tuzağa düşürmek için taşların yem olarak kullanıldığı taktik atak türü.
UKD : Bir satranç oyuncusuna yönelik oyun gücünün ulusal düzeyde rakamsal olarak belirlenmesi durumuna denir.
Yatay : Satranç tahtasını paralel olarak sekize böldüğümüzde ortaya çıkan bölümlerden her birine yatay denir.
Yıldırım Oyunları : Sporculara 15’şer dk. süre verilerek oynanan oyunlardır.
Vezir kanadı : Satranç tahtasında oyuncunun sol tarafında bulunan taraf.
Satranç için tavsiyeler yazımız için buraya tıklayabilirsiniz…
